سوزش چشم را جدی بگیریم

سوزش چشم مسئله بسیار شایعی است و خیلی ها آن را تجربه کرده و خواهند کرد؛ البته این مشکل همیشه به یک شکل بروز نمی کند و خیلی وقت ها هم با آنچه مردم تصور می کنند، تفاوت هایی دارد. به عنوان مثال برخی افراد احساس وجود جسم خارجی در چشم را به این عارضه نسبت می دهند، در صورتی که سوزش چشم بیشتر به دلیل مشکلات سطحی دستگاه بینایی پدیدار می شود. این سوزش ها به طور کلی به دو دسته عفونی و غیر عفونی طبقه بندی می شوند و عمده دلیل آن ناشی از مشکلات پلکی است. مهم ترین نکته در مورد این مشکل آن که در اکثر مواقع جای نگرانی وجود ندارد و به سادگی درمان می شود؛ حتی با اندکی مراقبت و دقت می توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد.

نکته دیگر این است که سوزش چشم در افرادی که در اصطلاح چشم دست نخورده ای دارند مشکل چندانی ایجاد نمی کند اما افرادی که تحت عمل جراحی چشم قرار گرفته اند در صورتی که سوزش چشم داشته باشند، باید خیلی زود و به دقت معاینه شوند.

تأکید می کنم، چون سوزش چشم یک علامت است، افرادی هم که عمل جراحی انجام نداده اند باید در صورت بروز این مشکل آن را پیگیری کنند چرا که ممکن است نشانه ای از التهاب های چشمی و مقدمه ابتلا به بیماری یووئیت باشد؛ مبتلایان به یووئیت قبل از این که ترس از نور پیدا کنند با چنین عارضه ای مواجه می شوند. اگر کمی دقت داشته باشیم و از کنار مسائل چشم راحت نگذریم، می توان با مشاهده عارضه سوزش چشم، در همان مراحل اولیه، یووئیت را هم بهتر درمان کرد.

به طور کلی ممکن است هر فردی سوزش چشم را احساس کند اما اغلب، میزان آن در سالمندان، افرادی که جوشکاری می کنند و آنها که زمان زیادی در معرض نور خورشید هستند، بیشتر است. اولین قدم برای پیشگیری هم رعایت بهداشت پلک ها و مراجعه ادواری و منظم به چشم پزشک است. 

علت سوزش چشم

حس سوزش و ناراحتی در چشم که اغلب به عنوان «سوزش چشم» شناخته می‌شود، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. شایع‌ترین علل سوزش چشم عبارت‌اند از:

بلفاریت

این بیماری با پوسته‌پوسته شدن و شوره‌مانند شدن پوست پلک‌ها همراه است و معمولاً به علت عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. علائم دیگر آن شامل قرمزی و تورم اطراف و داخل چشم می‌باشد.

خشکی چشم

زمانی رخ می‌دهد که چشم یا به اندازه کافی اشک تولید نکند یا کیفیت اشک تولید شده نامناسب باشد. این مشکل بیشتر در زنان و افراد مسن دیده می‌شود و علائم جانبی آن شامل درد، قرمزی، سنگینی پلک و تاری دید است.

آلرژی‌های چشمی

وقتی چشم در تماس با مواد حساسیت‌زا مانند گرد و غبار، گرده گل‌ها، دود، عطر، شوره حیوانات خانگی یا غذاها قرار می‌گیرد، بدن با تولید هیستامین پاسخ می‌دهد که منجر به سوزش، قرمزی، تورم، خارش و آبریزش چشم می‌شود.

آفتاب‌سوختگی چشم (فوتوکراتیت)

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه فرابنفش خورشید یا برف می‌تواند باعث سوختگی و التهاب قرنیه شود. این وضعیت علاوه بر سوزش، ممکن است حساسیت به نور، درد، احساس شن در چشم، آبریزش و دیدن هاله‌ای اطراف منابع نور را به همراه داشته باشد.

روزاسه چشمی

التهاب پلک‌ها در افرادی که آکنه روزاسه دارند شایع است. این بیماری پوستی با قرمزی و التهاب صورت همراه بوده و می‌تواند باعث درد، حساسیت به نور و در موارد شدید کاهش بینایی شود.

ناخنک چشم

رشد غیرطبیعی بافت گوشتی روی سفیدی چشم است که بیشتر در افرادی با نزدیک‌بینی دیده می‌شود و احتمالاً ناشی از ترکیب خشکی چشم و تابش اشعه UV است. علائم آن شامل سوزش، خارش، قرمزی و تورم چشم است و در موارد پیشرفته می‌تواند باعث پوشش قرنیه و کاهش بینایی شود.

اگر با هر یک از این علائم مواجه شدید، توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

علائم سوزش و خارش چشم ها

• احساس وجود جسم خارجی (شن ریزه) در چشم ها
• تاری دید که با پلک زدن برطرف می شود
• قرمزی چشم ها
• حساسیت به نورهای شدید
• اشک ریزش بیش از حد
• عدم تحمل لنز تماسی

معمولاً این علائم در هر دو چشم ایجاد می شود. شدت علائم در زمان های مختلف یکسان نیست و اغلب پس از قرار گرفتن در معرض باد و گرد و غبار، کار با رایانه، تماشای تلویزیون یا مطالعه طولانی مدت بدتر می شود.

نحوه تشخیص علت سوزش چشم

برای تعیین دقیق علت سوزش چشم، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است. پزشک با بررسی کامل سابقه پزشکی و انجام معاینات تخصصی، از جمله ارزیابی سطح اشک، معاینه پلک‌ها، قرنیه و ملتحمه، می‌تواند دلیل اصلی سوزش را تشخیص دهد. همچنین در صورت نیاز، آزمایش‌های تکمیلی مانند بررسی آلرژی‌ها یا تست‌های عفونت انجام می‌شود تا بهترین روش درمانی متناسب با مشکل شما تعیین گردد. بدون تشخیص دقیق، درمان صحیح امکان‌پذیر نیست، بنابراین مراجعه به متخصص چشم اولین و مهم‌ترین گام برای رفع سوزش چشم است.

درمان خانگی سوزش چشم

روش درمان سوزش چشم عمدتاً به دلیل اصلی ایجاد آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر عامل سوزش عفونت باکتریایی باشد، پزشک احتمالاً قطره‌های آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اما در اغلب موارد، تمرکز درمان روی کاهش خشکی و تحریک چشم است.

دیگر روش‌های درمانی که پزشک ممکن است توصیه کند شامل موارد زیر می‌شود:

• پاکسازی آرام نواحی اطراف پلک و پایه مژه‌ها با محلول‌های ملایم و آب ولرم، سپس خشک کردن چشم‌ها به صورت نرم و ملایم.
• استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده یا اشک مصنوعی برای کاهش قرمزی و تسکین چشم، به ویژه در شرایط خشکی شدید.
• اعمال کمپرس گرم: حوله‌ای نرم را در آب گرم خیس کرده و روی پلک‌ها قرار دهید تا التهاب کاهش یابد.
• مصرف قطره‌ها یا داروهای آنتی‌هیستامین برای کنترل علائم آلرژیک و کاهش سوزش چشم.
• مکمل‌هایی مانند روغن ماهی و بذر کتان که می‌توانند به کاهش خشکی و التهاب چشم کمک کنند؛ این روش به‌ویژه برای افراد مبتلا به روزاسه چشم موثر است.
• نوشیدن مایعات کافی در طول روز به منظور حفظ رطوبت چشم‌ها.
• استراحت‌های منظم هنگام کار با کامپیوتر یا صفحه‌نمایش برای کاهش فشار و خشکی چشم.
• استفاده از عینک آفتابی جهت محافظت در برابر اشعه مضر UV و جلوگیری از تحریک بیشتر چشم.

در موارد نادر و شدید خشکی چشم، ممکن است پزشک گزینه‌های جراحی مانند بستن مجاری اشکی برای حفظ رطوبت چشم را پیشنهاد دهد تا از خروج بیش از حد اشک جلوگیری شود. رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی نقش کلیدی در بهبود سریع‌تر و کاهش علائم سوزش چشم دارد.