علائم و روش های بهبود خستگی چشم
منظور از خستگی چشم چیست؟
خستگی چشم عارضه شایعی است که در اثر کار طولانی مدت چشم ها مانند مطالعه، استفاده از دستگاه های دیجیتال یا رانندگی در مسافت های طولانی بروز می کند. اگرچه خستگی چشم می تواند باعث ناراحتی انسان شود اما معمولاً یک بیماری جدی بشمار نمی آید و اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش یا جلوگیری از خستگی چشم تان انجام دهید.
به این نکته مهم هم باید توجه داشت که اگر با برخی اقدمات از جمله تغییر در سبک زندگی و یا استفاده از اشک مصنوعی خستگی چشم تسکین پیدا نکرد، این احتمال وجود دارد که خستگی چشم نشانه موضوع جدی تری باشد. به همین دلیل در چنین شرایطی انجام معاینه توسط چشم پزشک ایده خوبی است.
علائم خستگی چشم چیست؟
خستگی چشم علاوه بر چشمها در سایر قسمت های بدن نیز تأثیر می گذارد و باعث بروز علائمی در نقاط مختلف می شود. برخی علائم خستگی چشم عبارتند از:
- چشمان اشک آلود
- خشکی چشم
- تاری دید
- حساسیت به نور
- سوزش چشم
- خارش چشم
- مشکل در باز نگه داشتن چشمها
علائم خستگی چشم که بر سایر قسمت های بدن تأثیر می گذارد عبارتند از:
- سردرد
- گردن درد
- درد شانه
- کمر درد
- مشکل در تمرکز
خستگی چشم به چه دلایلی به وجود می آید؟
خستگی چشم ناشی از تمرکز شدید چشمان شما در حین کار است. علل این نوع تمرکز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- رانندگی طولانی
- مطالعه طولانی
- استفاده از رایانه و تلفن همراه به مدت زیاد
- انجام بازی های ویدیویی
- انجام کارهای دقیق مانند نوشتن، خیاطی یا کار دستی
- نداشتن نور کافی هنگام انجام کار
- عدم پلک زدن کافی
خستگی چشم دیجیتال
در سال های اخیر یکی از علت های اصلی خستگی چشم افراد، استفاده طولانی مدت از رایانه یا سایر دستگاه های دیجیتال مانند تلفن همراه یا تبلت است. به این نوع خستگی چشم اصطلاحاً «خستگی چشم دیجیتال» می گویند.
خستگی چشم دیجیتال چندین علت متمایز دارد. محققان دریافته اند وقتی افراد از رایانه یا سایر صفحه های دیجیتال استفاده می کنند، کمتر پلک می زنند. این موضوع منجر به خشکی چشم می شود که می تواند به بروز خستگی چشم کمک کند.
دستگاه های دیجیتال همچنین به دلیل تابش خیره کننده شان یا زمانی که کنتراست ضعیفی بین کلمات روی صفحه و پس زمینه وجود دارد می‌توانند باعث خستگی چشم ها شوند. فاصله نامناسب از صفحه نمایش و نور ضعیف نیز از دلایل بروز خستگی چشم است.
یکی از مهمترین کارهایی که در این موارد می توانید برای رفع چشمان خود انجام دهید، استفاده از قطره های چشمی اشک مصنوعی است.
نکته مهم دیگر اینکه خستگی چشم می تواند موقت یا طولانی مدت باشد؛ اگرچه خستگی موقت چشم رایج تر است اما امروزه خستگی دائمی و طولانی مدت چشم به دنبال استفاده مداوم از لوازم دیجیتال، بسیار شایع شده است.
چه بیماری هایی باعث بروز خستگی چشم می شوند؟
از جمله بیماری هایی که می توانند سبب ایجاد خستگی چشم ها شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن یک مشکل چشمی مانند:
- خشکی چشم
- ضعف بینایی اصلاح نشده یا عیب انکساری
- استرس یا خستگی
افرادی که دارای بیماری های چشمی مانند ضعف بینایی اصلاح نشده یا عدم تعادل ماهیچه های چشم و استرابیسم هستند، بیشتر در معرض خطر فشار چشم و در پی آن خستگی چشمها قرار دارند. استرس و خستگی نیز می تواند به خستگی چشم کمک کند.
عوامل خطر برای خستگی چشم چیست؟
عوامل خطر برای خستگی چشم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کار کردن در مقابل صفحه نمایش برای مدت طولانی
- انجام کارهایی که نیاز به تمرکز چشم ها برای مدت طولانی دارد
- رانندگی مستمر در مسافت های زیاد، به خصوص اگر باد یا هوا مستقیماً به چشمان فرد بوزد
خستگی چشم چگونه تشخیص داده می شود؟
خستگی چشم معمولا با توجه به علائمی که در بالا ذکر شد قابل تشخیص است، اما برای اطمینان خاطر در خصوص عدم وجود مشکلات جدی تر، گاهی اوقات معاینه توسط چشم پزشک هم لازم خواهد بود.
چه زمانی باید برای خستگی چشم به پزشک مراجعه کنیم؟
خستگی چشم در اغلب اوقات خود به خود از بین می رود. در این موارد نیازی به معاینه توسط چشم پزشک نیست و معمولاً می توان خستگی موقت را با تغییراتی ساده در سبک زندگی و آگاهی از انواع کارهایی که چشم ها را آزار می‌دهند، درمان کرد.
اما اگر خستگی چشمتان شدید یا طولانی مدت است، باید شم پزشک شما را ویزیت کند تا مشکلات احتمالی جدی تر شناسایی شوند. چشم پزشک ممکن است یک معاینه برای بررسی عدم تعادل عضلانی، وجود عیوب انکساری اصلاح نشده و سایر مشکلات مربوط به خود چشم انجام دهد.
عیوب انکساری مواردی مانند نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم هستند.
روش های درمان و رفع خستگی چشم کدامند؟
معمولاً می‌توانید خستگی چشم را با تغییر سبک زندگی درمان کنید. یکی از این موارد ممکن است شامل استفاده از عینک یا لنزهای تماسی برای انواع خاصی از فعالیت ها باشد. استراحت های کوتاه مدت هنگام کارهایی چون خواندن، نوشتن، رانندگی و کار با دستگاه های دیجیتال نیز می تواند به کاهش خستگی چشم کمک کند.
یکی از پیشنهادات اصلی برای کاهش فشار چشم دیجیتال ، پیروی از قانون 20-20-20 است. این قانون می گوید هر 20 دقیقه یک بار 20 ثانیه به چشم های تان استراحت ذهید و به فاصله 20 فوتی (حدود 6 متری) نگاه کنید.
سایر نکات درمانی (مدیریت) برای خستگی چشم عبارتند از:
- استفاده از قطره های چشمی اشک مصنوعی
- تنظیم روشنایی بر اساس نوع فعالیت
- استفاده از دستگاه رطوبت ساز برای افزایش رطوبت محیط
- ترک سیگار (سیگار کشیدن برای چشم شما مضر است)
چگونه می توان از خستگی چشم ها جلوگیری کرد؟
به منظور جلوگیری از فشار آوردن به چشم ها یا کاهش خستگی چشم، ممکن است موارد زیر مفید باشد:
- صفحه نمایش (و عینک) خود را به طور منظم تمیز کنید زیرا لکه ها می توانند کنتراست را کاهش دهند
- نور صفحه نمایش خود را به گونه ای تنظیم کنید که نور آن خیره کننده نباشد
- از یک صندلی قابل تنظیم استفاده کنید
- بخاری و کولر اتومبیل خود را طوری تنظیم کنید که هوا را مستقیم به چشمان شما نزند
- زمانی که احساس خشکی در چشمان تان می کنید از قطره های اشک مصنوعی استفاده کنید. (البته در این مورد بهتر است با چشم پزشک خود مشورت کنید)
- سعی کنید بیشتر پلک بزنید
- در صورت امکان زمان استفاده از دستگاه های دیجیتال را محدود کنید
- توصیه های چشم پزشک تان را جدی بگیرید
عوارض ناشی از خستگی چشم چیست؟
خستگی چشم می‌تواند آزاردهنده باشد، اما به ندرت مشکلات جدی تری ایجاد می کند. با این حال یکی از مواردی که باید در مورد خستگی چشم دیجیتال در نظر گرفت، تأثیر نور آبی بر چشمان شما است.
نور آبی چیست؟
نور آبی یک پرتو نور مرئی با انرژی بالاست که از خورشید و همچنین منابع ساخت بشر مانند چراغ های فلورسنت و صفحات LED ساطع می شود. البته اکثر نورهای آبی از خورشید به سمت زمین می آید. شاید بدانید خورشید نور مرئی را در طیفی از رنگ ها ساطع می کند که عبارتند از: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش. بخش آبی طیف نور اما انرژی بیشتر و طول موج های کوتاه تری نسبت به طیف های دیگر دارد.
آیا نور آبی علاوه بر خستگی چشم ها ضرر دیگری هم دارد؟
آن چه مسلم است اینکه نور آبی ناشی از صفحه نمایش کامپیوتر و دستگاه های دیجیتال می تواند منجر به خستگی چشم دیجیتال شود، اما برخی محققان معتقدند قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آبی ممکن است در نهایت به شبکیه چشم هم آسیب برساند
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه شود؟
اگر علاوه بر خستگی، درد چشمی جدید یا بدتر شده دارید، به خصوص اگر ناگهانی ظاهر شده باشد و همچنین در صورت از دست دادن ناگهانی بینایی فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
