مصاحبه دکترسیدحسن هاشمی با روزنامه شرق - نسل چهارم لیزر برای تصحیح عیوب انکساری چشم

برای تصحیح عیوب انکساری چشم شیوه های متعددی چون استفاده از عینک، عدسی تماسی (کنتاکت لنز) و عمل جراحی (شامل لیزر، لیزک PRK و برش شعاعی قرنیه) استفاده می شود. در چند سال اخیر درمان های جراحی شامل لیزر و لیزک مورد توجه زیادی قرار گرفته اند. بهبود تکنولوژی در دستگاه لیزری بر فزونی این سروصدا تأثیر بسزایی داشته است. ایران نیز از این مهم عقب نمانده است. گفت وگویی اختصاصی با دکتر حسن هاشمی مدیر گروه چشم دانشگاه تهران و فوق تخصص قرنیه در رابطه با ورود نسل چهارم دستگاه های لیزری برای اطلاح عیوب انکساری چشم در کلینیک نور انجام داده ایم که از نظرتان می گذرد.
• نسل چهارم دستگاه های لیزری چه ارجحیت هایی نسبت به دستگاه های گذشته دارد؟
این دستگاه یکی از سریع ترین لیزرهای موجود در جهان است و از آنجا که افزایش سرعت لیزر باعث حداقل تغییر در میزان آب قرنیه می شود در نتیجه نتایج بهتری از عمل به دست می آید. همچنین با استفاده از این دستگاه بافت کمتری از قرنیه برداشته شده و ضخامت قرنیه بیشتر حفظ می شود. علاوه بر این در افرادی که شماره های بالای چشمی دارند یا ازا اعوجاجاتی در سیستم اپتیکی چشم برخوردار هستند با استفاده از این دستگاه با روش Customized Ablation مشکل موجو را اصلاح می کنیم در حالی که با لیزرهای قبلی قابل اصلاح نبود. همچنین این لیزر علاوه بر اصلاح کمی عیوب انکساری کیفیت دید خوب را برای بیماران فراهم می کند.
• در جراحی های لیزری شیوه های مختلفی به کار می رود. در این رابطه توضیح دهید؟
در رفع عیوب انکساری با استفاده از دستگاه های لیزری از شیوه لیزیک (LASIK)، لیزر(PRK)و لیزک (LASEK) استفاده می شود. PRK جراحی مناسب در تصحیح نزدیک بینی و آستیگماتیسم خفیف(تا شماره سه) است. در این روش لایه سطحی قرنیه به وسیله جراح برداشته شده و سپس سطح قرنیه توسط لیزر اکسایمر تراش داده می شود لیزیک جراحی مناسبی در شماره های بالای چشمی و قرنیه ضخیم است. در این روش ابتدا توسط وسیله ای به نام میکرو کراتوم لایه نازکی از قرنیه برداشته شده و پس از ایجاد لایه با استفاده از لیزر اکسایمر قرنیه تراش داده می شود. لایه نازک محافظ پس از تراش قرنیه به جای اولیه برگردانده می شود. بخیه و پانسمان هم نیازی نیست. به این ترتیب عیب انکساری اصلاح می شود و اما لیزک (LASEK) نوع تغییر یافته عمل PRK است.

• این اعمال جراحی در چه محدوده سنی قابل انجام است؟
• ضمن عمل از چه بی دردی استفاده می شود؟ و یک فرد چند مرتبه می تواند از این عمل استفاده کند؟
معمولاً از 18 سالگی تا پایان عمر می توان این عمل را انجام داد. هنگام عمل از قطره های بی حسی جهت بی دردی استفاده می شود. بیمار کاملاً هوشیار و آگاه بوده فقط احساس درد ندارد و اما در رابطه با قابلیت تکرار این عمل در صورتی که ضخامت قرنیه اجازه بدهد، می توان جراحی مذکور را سه یا حتی چهار بار بر روی یک فرد انجام داد. در واقع حداکثر تا زمانی که بیش از یک دوم ضخامت قرنیه دستکاری نشود. به طور کلی در عمل ها بایستی 50 درصد ضخامت قرنیه به هیچ وجه دست نخورد که برای این منظور ضخامت قرنیه به دستگاهی اندازه گیری شده و میزان تراش آن براساس شماره ای که چشم دارد تعیین می شود.
• پس از عمل چه مراقبت هایی نیاز است؟ فرد می تواند از لنز تماسی ( رنگی یا معمولی) استفاده کند؟
افراد باید در دو تا سه ماه اول پس از جراحی از مالش شدید چشم خودداری کنند، در معرض ضربه قرار نگیرند، در دو تا سه روز اول پس از عمل استحمام تنها در حد بدن داشته باشند، هفته اول از آرایش دور چشم و در سه هفته اول پس از عمل از استخر و سونا اجتناب کنند، حتی الامکان یک تا سه روز اول پس از عمل از خانه خارج نشوند تا در محیط های آلوده قرار نگیرند، در مورد عمل لیزیک حداقل تایک ماه از ورزش های عادی و تا یک سال از انجام ورزش های رزمی خودداری شود و اگر لیزر سطحی (PRK) صورت گرفته باشد معمولاً سه هفته پس از عمل افراد می توانند به فعالیت های ورزشی شان برگردند. بهتر است تا دو ماه پس از عمل از لنزهای تماسی رنگی یا طبی استفاده نشود.
• انجام جراحی های لیزری چشم در چه مواردی ممنوعیت دارد؟
میزان ضخامت معمول قرنیه در ایرانی ها 520 تا 530 میکرون است(حدود 5/. میلی متر). حال اگر ضخامت قرنیه خیلی نازک باشد و یا شدیداً ضخیم باشد و بیماری های قرنیه ای همراه وجود داشته باشد بهتر است عمل جراحی انجام نشود. همچنین در موراد آب سیاه، قوزقرنیه، کدورت های قرنیه و برخی بیماری های آلرژیک چشم جراحی مذکور ممنوعیت دارد، علاوه بر این در افراد مبتلا به بیماری های بافت و یا در بیماری هایی قلبی که پیس میکر وجود دارد انجام این عمل صحیح نیست.
• با توجه به اینکه در این جراحی با نازک شدن قرنیه روبه رو هستیم افراد نباید تا پایان عمر مواظب عفونت چشم باشند؟
خیر، عفونت چشم تنها موقع عمل اتفاق می افتد. پس از عمل خطری فرد را تهدید نمی کند. خطر ابتلا به عفونت در این افراد معادل سایر افراد عادی است. عفونت هنگامی رخ می دهد که هنوز زخم ترمیم نشده باشد یعنی محلی برای نفوذ میکروب موجود باشد. وقتی زخم ترمیم شد که در لیزیک 24 ساعت پس از عمل و در PRK حداکثر پس از پنج روز اتفاق می افتد خطر عفونی از بین می رود. افراد در عمل لیزیک یک روز پس از عمل و در PRK سه تا پنج روز پس از عمل می توانند به کارهای روزمره خود برگردند.