بیماری تیروئید چشمی
تیروئید چشمی چیست ؟
تیروئید چشمی عارضه ای است که در نیمی از مبتلایان به بیماری گریوز که منجر به فعالیت بیش از حد غده تیروئید می شود قابل مشاهده است. به عبارت دیگر گریوز عارضه ای خود ایمنی است که پرکاری تیروئید را به دنبال دارد و در نتیجه سوخت و ساز بدن سرعت می گیرد. در بیماری تیروئید چشمی التهاب موجب بروز انواعی از مشکلات در ماهیچه ها و بافت اطراف چشم ها می شود.
یکی از شایع ترین علائم بیماری تیروئید چشمی برآمدگی چشم هاست. در برخی موارد دیگر این بیماری با مشکلات جدی تر برای چشم ها و بینایی ظاهر می شود. آشنایی با شایع ترین عوامل خطرزا و علائم بیماری تیروئید چشمی می تواند به شناخت این بیماری کمک کند.
بر اساس مطالعات انجام شده در موسسه ملی سلامت در آمریکا بین ۲۵ تا ۵۰ درصد از افرادی که دچار عارضه گریوز هستند به بیماری تیروئید چشمی مبتلا می شوند.
علت تیروئید چشمی
از جمله عوامل خطرزا در بروز بیماری تیروئید چشمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سابقه استعمال دخانیات: مصرف سیگار می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را تشدید کرده و حتی به بروز موارد شدیدتر این عارضه منجر شود.
- جنسیت: زنان بیش از مردان احتمال دارد به بیماری تیروئید چشمی مبتلا شوند.
- سن: افراد میانسال بیشتردر معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- پرکاری تیروئید: ابتلا به عارضه گریوز لزوما به بیماری تیروئید چشمی منجر نمی شود اما بسیاری از بیماران به هر دو عارضه دچار می شوند.
علائم بیماری تیروئید چشمی
بیماری تیروئید به شکل های مختلفی سلامت چشم ها را در معرض خطر قرار می دهد و با علائم زیر ظاهر می شود:
- سوزش یا احساس ناراحتی در چشم ها
- خشکی چشم
- ورم یا پف کردن پلک ها
- قرمز شدن قسمت سفید رنگ چشم (ملتحمه)
- احساس درد یک یا هر دو چشم
بازهم تأکید می شود که این مشکلات در فاز حاد بیماری پدید می آید؛ به همین دلیل و برای جلوگیری از ورود به این فاز، افرادی که دارای پُرکاری تیروئید هستند باید تحت نظر پزشک باشند؛ در فواصل زمانی معین آزمایش های لازم را انجام دهند و توجه کنند هورمون های تیروئیدی نوسان نداشته باشد. این گروه همچنین باید سبک زندگی شان را تغییر دهند؛ از دود سیگار به صورت جدی دوری کنند به این معنا که نه سیگار بکشند و نه در معرض دود آن قرار بگیرند؛ استرس ها را کاهش دهند؛ از مصرف نمک پرهیز نمایند و در فضای باز از عینک های آفتابی استفاده کنند.
نکته دیگری که لازم است در این فرصت به آن اشاره شود این که بر اثر تیروئیدهای کم کار هم اگر فرد زمینه اتوایمیون (فعال شدن سیستم ایمنی بدن علیه بدن) داشته باشد ممکن است نظیر این علائم در چشم دیده شود.
روش درمان تیروئید چشمی
اولین قدم درمان بیماران مبتلا به تیروئید چشمی کنترل دقیق بیماری تیروئید است. تیروئید کنترل نشده آسیب های زیاد و در بعضی موارد غیرقابل جبرانی به همراه دارد. چنانچه با علائم تیروئید چشمی مواجه شدید حتما برای معاینه بالینی به چشم پزشک مراجعه کنید. تیم درمانگر شامل متخصص غدد و چشم پزشک با توجه به شرایط بیمار و میزان پیشرفت بیماری بهترین و موثرترین روش درمانی را تجویز می کنند.
باید به این نکته توجه داشت که در فاز حاد تیروئید چشمی، ممکن است عوارض با شیبی صعودی افزایش یابند ولی اگر به موقع به پزشک مراجعه کنند و به دستورات و توصیه های وی عمل نمایند این شیب به تدریج کُند شده و به حالت ایستا می رسد. در این شرایط برخی علائم قدری بهبود می یابند اما بطور کامل از بین نمی روند؛ به عنوان مثال مقداری از بیرون زدگی چشم همچنان باقی می ماند.
پس از این مرحله و در فاز غیرفعال تیروئید چشمی، جراح چشم فوق تخصص حدقه (اکولوپلاستی) برای به حداقل رساندن مشکلات وارد عمل می شود و با بهره گیری از مداخله جراحی به درمان و رفع عوارض حاصل از تیروئید چشمی می پردازد.
خوب است بدانید در این مرحله هم رفع هریک از مشکلات، درمان خاص خود را می طلبد؛ به عنوان نمونه بیرون زدگی چشم با عمل حدقه ترمیم می شود؛ کشیدگی پلک ها گاهی با تزریق بوتاکس و زمانی هم با جراحی اصلاح خواهد شد و...
نکته آخر این که بیماران مبتلا به پُرکاری و کم کاری تیروئید باید هم تحت نظر یک فوق تخصص غدد باشند و هم توسط چشم پزشکی آگاه به این موضوع در فواصل زمانی مشخص ویزیت شوند تا مشکلات حاصل از تیروئید چشمی به حداقل ممکن کاهش یابد.
