چروکیدگی ماکولا

شبکیه لایه نازکی از بافت حساس به نور است که در قسمت خلفی چشم قرار دارد. شعاع­های نور روی شبکیه متمرکز می­شوند و تصویر دریافتی تبدیل به سیگنال های عصبی شده، به مغز فرستاده می­شوند تا به‌صورت تصویری که ما می­بینیم پردازش و درک شود. ماکولا بخش مرکزی شبکیه و یکی از مهمترین اجزای چشم است که مسئولیت بینایی واضح و دقیق و همچنین درک رنگ­ها را برعهده دارد.

آسیب به ماکولا باعث تاری دید مرکزی می­شود که با اختلال در خواندن حروف ریز یا کارهایی مانند سوزن نخ کردن خود را نشان می­دهد.

چروکیدگی ماکولا چیست؟

در حالت طبیعی، ماکولا کاملا صاف و یکنواخت در جای خود قرار گرفته است اما گاهی چروکیدگی­ها و پستی بلندی­­هایی در این ناحیه ایجاد می­شود که از آن با اصطلاح «چروکیدگی ماکولا» نام می­بریم.

علائم چروکیدگی ماکولا

علائم چروکیدگی ماکولا که ممکن است خفیف یا شدید باشد شامل موارد زیر هستند:

• تاری دید دقیق مرکزی
• کج و معوج دیدن خطوط
• پدید آمدن اشکال در انجام مطالعه یا سایر کارهایی که نیاز به دید مرکزی دارند
• مشاهده ناحیه مرکزی دید به صورت ابری و خاکستری
• ایجاد نقطه کور در مرکز دید

نکته: در این بیماری، دید محیطی مختل نمی­شود.

دلیل چروکیدگی ماکولا

زجاجیه بافت ژله مانند شفافی است که فضای داخلی چشم را پر می­کند. با افزایش سن، این بافت دچار دگرگونی شده و به‏تدریج از روی شبکیه جدا می­شود. با جدا شدن زجاجیه ممکن است بافت اسکار (مانند جای زخم) روی ناحیه ماکولا تشکیل شود. در بعضی موارد بافت اسکار شروع به انقباض و متراکم شدن می­کند و در نتیجه شبکیه در ناحیه ماکولا حالت چروک خوردگی به خود می گیرد.

بیماری­های چشمی که می­توانند باعث چروکیدگی ماکولا شوند عبارتند از:

• جدا شدگی زجاجیه
• پارگی یا جدا شدگی شبکیه
• بروز التهاب داخل چشمی
• آسیب شدید به چشم (ناشی از جراحی یا ضربه)
• اختلالات عروق خونی شبکیه

تشخیص چروکیدگی ماکولا

چشم پزشک با معاینه چشم می­تواند چروکیدگی در ناحیه شبکیه را تشخیص دهد و گاهی ممکن است برای بررسی­های تکمیلی، آنژیوگرافی شبکیه یا OCT هم درخواست کند تا ناحیه مبتلا را با جزئیات بیشتری ببیند.

درمان چروکیدگی ماکولا

در مواردی که علائم خفیف هستند نیاز به درمان وجود ندارد و اصلاح شماره عینک هم ممکن است عملکرد بینایی فرد را تا حد قابل قبولی بهبود بخشد.

لازم به ذکر است قطره­های چشمی، داروهای خوراکی و انواع لیزرها نقشی در درمان این عارضه ندارند.

در موارد شدیدتر که تاری دید برای بیمار ناراحت کننده باشد، عمل جراحی ویترکتومی توصیه می­شود. این جراحی در اتاق عمل انجام شده و نیازی به بستری پس از عمل ندارد. بعد از این عمل، ماکولا به تدریج شکل طبیعی خود را باز می­یابد و بینایی نیز به آرامی بهبود پیدا می­کند اگرچه معمولا به حالت طبیعی باز نمی گردد.

توجه: قبل از تصمیم برای انجام عمل، در مورد خطرات احتمالی و مزایای جراحی ویترکتومی با پزشک خود مشورت نمایید.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به بخش جراحی ویترکتومی مراجعه کنید.